Rạp hát gia đình

Thật tuyệt vời sau một ngày làm việc căng thẳng được đắm mình trong không gian đầy ắp âm thanh.

Nhiều người không tiếc tiền để đầu tư một “rạp hát tại gia” hoành tráng từ nội thất đến trang thiết bị. Nhưng để có một hệ thống âm thanh hay, không phải cứ đầu tư nhiều tiền và xài đồ “xịn” là đảm bảo chất lượng. Ngoài việc lựa chọn đúng thiết bị còn phải kể đến các bố trí sắp xếp trong không gian sao cho hệ thống có thể phát huy tối đa chất lượng âm thanh. Dưới đây là một số bí quyết để tạo nên một “rạp hát” mini hoàn hảo.

Vị trí đặt loa

Nên bố trí loa càng xa các thiết bị nguồn càng tốt vì những thiết bị như đầu CD, DVD, đầu đĩa than vốn rất “nhạy cảm” với rung động. Khi loa đặt quá gần, sóng âm vô hình tạo thành những ngoại chấn ảnh hưởng đến sự chuyển động của mâm quay, mắt đọc, làm thay đổi sắc âm, gây méo tiếng.

Không nên đặt gần những bức tường, góc nhà, gầm cầu thang vì đây là những vị trí sẽ tạo nên sự tăng cường bass, gây méo tiếng. Để tránh cộng hưởng phòng nghe hệ thống loa phải được đặt ở vị trí thoáng, không bị gò ép bởi những bức tường hoặc những vật có tiết diện lớn. Tương tự như ở vị trí ngồi, bạn không nên ngồi quá gần tường sau và cách tường bên khoảng cách tốt thiểu là 1 m. Nếu ngồi gần tường, tai bạn sẽ nhận toàn những sóng phản hồi từ các bức tường, làm mất tính trung thực của âm thanh. Để tránh các âm thanh phản hồi, nhiều chuyên gia chủ trương đặt các loa vào một của phòng nghe, nơi mà các phản xạ âm thanh sẽ ở mức nhỏ nhất, chẳng hạn, đặt loa ở gần những bức tường có treo rèm dày.

Xử lý âm học

Việc xử lý âm học phòng nghe cũng chính là để triệt tiêu phần nào các âm thanh phản xạ này. Nếu bạn muốn nghe loa phát ra âm thanh chính xác theo phân tích kỹ thuật về đáp tuyến tần số mà nhà sản xuất đã chỉ ra thì hãy đặt chúng vào vùng không chịu phản xạ âm thanh, hay vùng “chết” của phòng nghe. Tuy nhiên, trong trường hợp này, ampli của bạn phải có công suất lớn hơn so với khi không có tiêu âm.

Một trong những vấn đề tiêu âm đối với loa là tất cả các thiết bị hấp thu âm thanh như rèm hay thảm ta dùng trong phòng sẽ hạn chế rất tốt phản xạ âm thanh trung và cao (từ 500 – 20.000 Hz), nhưng kém hay hoàn toàn không có tác dụng khi gặp tần số thấp (dưới 200 Hz). Và các tần số thấp lại luôn được căn phòng khuyếch đại nhiều nhất, trong nhiều trường hợp, tới 12 dB ở dưới 100 Hz. Đặt các loa tại vùng “chết” sẽ chỉ đạt được hiệu quả đối với dải trung và cao, còn lại thì sẽ làm trầm trọng hơn vấn đề về tần số thấp.

Sử dụng vật liệu tiêu âm

Mỗi loa trong hệ thống có thể gây nên sự cộng hưởng trùng với cộng hưởng phòng nghe gây nhiễu âm. Cộng hưởng phòng xảy ra ở ba hướng theo chiều ngang, cao, và chiều sâu của phòng. Để giảm thiểu cộng hưởng phòng và sự méo tiếng do sóng âm phản hồi, nên sử dụng thêm các vật liệu tiêu âm. Không nên để trống hai bên tường, thay vào đó, có thể dùng kệ sách, kệ đĩa hoặc gia công các hộp tán âm bằng gỗ. Lót thảm, dùng thêm màn hoặc sử dụng mút cách âm dán lên tường và trần, sẽ rất hữu hiệu trong hiệu quả tiêu âm.

Để tối ưu hơn, nếu có thể nên xử lý toàn bộ trần bằng mút vì cộng hưởng theo chiều cao và sóng đứng có ảnh hưởng lớn nhất đến chất lượng âm thanh.

Khoảng cách từ vị trí ngồi nghe đến loa

Khoảng cách từ chỗ người ngồi đến loa cũng rất quan trọng. Nếu đặt loa dựa vào tường ở cuối phòng, còn bạn ngồi trên ghế ở sát đầu kia của phòng. Trong trường hợp này, không chỉ có loa kết hợp với các chế độ phòng nghe ở điểm tăng cường tiếng bass mà chính bạn cũng đang ngồi ở đúng điểm có thanh áp bị dâng cao.

Theo các tính toán và thử nghiệm thực tế, với các tần số thấp khoảng dưới 50 Hz, cường độ có hơi tăng cao thì phần lớn người nghe vẫn không bị ảnh hưởng gì và trên thực tế thì những người say mê các âm trầm dịu êm sẽ vẫn cảm thấy dễ chịu. Nhưng với những mức tần số khác khoảng từ 70 Hz đến 120 Hz, người nghe sẽ cảm thấy rất mệt. Trong trường hợp này hãy dịch chuyển vị trí ngồi trong phòng về phía đặt loa. Tốt nhất, nên đặt loa hướng vào vị trí người nghe một góc từ 15 đến 20 độ, điều này giúp giảm thiểu hiện tượng cộng hưởng phòng, đặc biệt là đối với phòng nghe có quá nhiều tiếng bass.